Ngày 1/3 tới đây, tại Khu di tích rừng và quốc gia Yên Tử, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh sẽ khởi công xây dựng lại phế tích Am Dược - nơi sinh thời Phật Hoàng Trần Nhân Tông vô cùng chú trọng.
Theo Cục di sản Bộ VHTT&DL, Cục đã đồng ý chủ trương xây dựng Am Dược từ năm 2010. Tuy nhiên, Cục cũng lưu ý một số vấn đề như: “Cần dọn sạch mặt bằng để phục hồi các cấp nền cũ; gia cố nền am, các bậc lên và tường đá còn lại để phục hồi mặt bằng công trình theo quy mô hiện trạng, nhất là phần Tiền tế (Khối xây mới kết hợp hài hoà với các thành phần gốc được bảo tồn tại chỗ). Việc lựa chọn hình thức kết cấu cần căn cứ vào vị trí chân tảng hiện trạng, thu thập các chân tảng còn lại để nghiên cứu tái sử dụng”.
Những phiến đá cổ, phế tích còn lại của Am Dược xưa kia.
Lịch sử của Am Dược
Theo các tài liệu nghiên cứu, Am Dược còn có tên khác là Am Thuốc nằm ở trên sườn dãy núi Thanh Long (Rồng Xanh) thuộc Khu di tích Yên Tử, TP.Uông Bí, Quảng Ninh. Xưa kia, nơi đây là nơi nghiên cứu bào chế thuốc của các tiền nhân. Các thảo dược ở Yên Tử được thu hái mang về, bào chế thành những viên thuốc Hồng ngọc sương. Những viên thuốc này không chỉ dùng để chữa bệnh cho các thiền sư tu hành tại Yên Tử mà còn cung cấp cho triều đình, ban phát cho dân nghèo. Trước khi về Yên Tử, vua Trần Nhân Tông đã cho xây dựng am này. Đây cũng là nơi vua Trần Nhân Tông thực hiện ước mơ từ thời thơ bé, đó là tìm kiếm cây cỏ, dược liệu bào chế thuốc cấp phát cho dân, cứu trăm họ thoát khỏi bệnh tật tang thương khi dịch bệnh hoành hành.
Với ý nghĩa như vậy, Am Dược là một di tích được nhắc tên nhiều trong quần thể khu di tích Quốc gia đặc biệt Yên Tử, nhưng thực tế không nhiều du khách từng đặt chân tới đây bởi tuyến đường dẫn tới Am Dược hiện nay tương đối khó đi, các lối đi len lỏi trong rừng, chủ yếu là theo đường mòn, thưa vắng người qua lại. Hiện tại, nếu du khách muốn tham quan lại di tích này, lối đi duy nhất sẽ từ chùa Một Mái rẽ ngang xuống các bậc đá nhỏ, phải mất tầm gần 1h đồng hồ.
Mong đợi
Việc tu bổ lại Am Dược được Ban trị sự giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh mong đợi từ lâu tuy nhiên cho tới nay mới có nguồn kinh phí xã hội hoá để thực hiện. Đây cũng là mong mỏi của nhiều du khách yêu mến vùng đất Phật Yên Tử bởi tới đây, ngoài đi lễ Chùa Đồng, chiêm bái tượng Phật Hoàng Trần Nhân Tông, họ còn biết thêm được một di tích mà thông qua đó càng hiểu rõ hơn tinh thần “thân an để tâm an’ của Phật Hoàng Trần Nhân Tông.
Tầm quan trọng của Am Dược
Thượng toạ Thích Đạo Hiển, Phó trưởng ban, Phó ban trị sự giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh chia sẻ: “Theo truyền thuyết, Am Dược là nơi đạo sĩ An Kỳ Sinh (người Trung Quốc) luyện thuốc, đến thời vua Trần Nhân Tông về Yên Tử tu hành, ngài đã cho xây dựng Am Dược thành một xưởng bào chế thuốc. Các loại thảo dược quý của Yên Sơn và các vùng lân cận được chăm sóc thu hái, mang về điều chế thành thuốc “Hồng Ngọc Sương”. Những viên thuốc quý này dùng để chữa bệnh cho tăng sĩ, nhân dân, đặc biệt là những người nghèo khó, không có tiền mua thuốc.
Phật pháp hay bất cứ điều gì cụ Trần Nhân Tông làm đều có ý nghĩa đó là cứu khổ độ sinh hay nói cách khác là đưa lại sự bình an cho nhân dân. Đó chính là tư tưởng dân an.
Việc xây dựng Am Dược này phục vụ cho việc chữa bệnh để thân thể bình an, từ đó mới có thể tu hành để mang lại hạnh phúc cho mình, cho người và cho toàn xã hội. Tư tưởng đó có từ truyền thống mấy nghìn năm Phật giáo trước đó. Cho nên, việc khôi phục lại Am Dược sau khi hoàn thành sẽ là nơi trồng rất nhiều cây thảo dược quý, cũng là nơi du khách có thể tới tham quan, tìm hiểu về các cây dược liệu, từ đó biết cách chăm sóc bản thân mình hơn để thân an thì tâm an. Hàng năm tại Yên Tử cũng có những khoá lễ”.
Hành trình khám phá khác ngoài tâm linh
Khám phá Yên Tử không chỉ mang đến trải nghiệm tâm linh mà còn là hành trình khám phá những điều mới mẻ. Dạo quanh khu vực Am Dược, du khách sẽ tìm thấy những cây thuốc quý và rừng nhiều cây thuốc quý khác nhau. Các loại cây như gừng gió, gừng tía, hoa tiên và phong một lá đều có những công dụng đặc biệt trong việc chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe.
Vườn cây thuốc quốc gia tại Yên Tử không chỉ là nơi bảo tồn nguồn gien của loài thuốc quý, mà còn là điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu về cây dược liệu và học cách chăm sóc sức khỏe của bản thân. Kết hợp với dịch vụ du lịch và chăm sóc sức khỏe, nơi này sẽ tạo ra nguồn tài chính thường xuyên để đảm bảo sự phát triển bền vững của vườn thuốc.
Kết
Theo Ban trị sự Phật giáo tỉnh Quảng Ninh, công trình dự kiến cuối năm 2020 sẽ hoàn thành sơ bộ. Khi đó, du khách hành hương tại Am Dược có thể tận hưởng cảnh quan tuyệt đẹp của biển Hạ Long và những dải mây trắng trôi, cùng với không gian thanh thản và thư giãn. Ngoài ra, cảnh quan thiên nhiên tại Yên Tử cũng rất đẹp, với rừng trúc xanh mát và những cây phong cổ thụ truyền thống.
Hành trình khám phá Yên Tử không chỉ là một trải nghiệm tâm linh mà còn là cơ hội để tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và thiên nhiên của vùng đất này. Đồng thời, du khách cũng có thể tìm hiểu về cây thuốc quý và những công dụng của chúng trong việc chữa bệnh và duy trì sức khỏe. Yên Tử hứa hẹn mang đến những trải nghiệm tuyệt vời cho du khách muốn khám phá văn hóa và tâm linh của Việt Nam.
