Những vị thuốc bắc đã trở thành sự lựa chọn ngày càng phổ biến cho việc điều trị bệnh và ngăn ngừa tác dụng phụ của thuốc tây. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các vị thuốc bắc phổ biến và cách sử dụng chúng để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
Thuốc bắc là gì? Đặc điểm của các vị thuốc bắc thường dùng
Trong y học cổ truyền, ngoài các phương pháp chữa bệnh tây y, chúng ta cũng biết đến việc sử dụng y học cổ truyền (Đông y). Cùng với thuốc nam, các vị thuốc bắc là thuật ngữ dùng để chỉ các loại thuốc trong Đông y Trung Hoa.
Các vị thuốc bắc thường được bào chế từ các thảo dược đã qua xử lý, làm sạch và sấy khô. Một số vị thuốc có thể sử dụng dưới dạng tươi như nhân sâm. Các vị thuốc bắc có nguồn gốc từ các thực vật đã phơi sấy khô, chủ yếu là thân, củ, rễ. Ngoài ra, còn có các vị thuốc được bào chế từ động vật, thường ở dạng cao hoặc tinh chất rượu thuốc.
Cách phân loại các vị thuốc bắc
Trong Đông y, có hơn 108 vị thuốc bắc khác nhau. Để thuận tiện cho việc sử dụng và bào chế, người ta chia các vị thuốc bắc thành các nhóm dựa trên các đặc điểm khác nhau trong thành phần hóa học, dược tính, công dụng và nguồn gốc.
- Theo vị: Có 5 nhóm thuốc tương ứng với các vị khác nhau như cay - mặn - ngọt - đắng - chua.
- Theo tính: Thuốc bắc có 5 tính cơ bản là tính Hàn (lạnh), tính lương (mát), tính ôn (ấm), tính bình (ổn định).
- Theo nguồn gốc: Các vị thuốc bắc phần lớn có nguồn gốc từ thực vật đã phơi sấy khô, chủ yếu là thân, củ, rễ. Ngoài ra còn có một số vị được bào chế từ động vật thường ở dạng cao hoặc tinh chất rượu thuốc.
- Phân loại theo dạng bào chế: Ngoài các sản phẩm thuốc Đông y truyền thống, ngày nay còn có các dạng thuốc mới như thuốc dạng thang, thuốc bột tán và thuốc viên hoàn tán.
Tác dụng của các vị thuốc bắc
Các vị thuốc bắc có nhiều tác dụng khác nhau trong điều trị các bệnh. Mỗi vị thuốc có tác dụng riêng nhất định, tuy nhiên khi kết hợp với nhau theo liều lượng phù hợp, có thể tăng cường hiệu quả điều trị.
Một số tác dụng phổ biến của thuốc bắc là bồi dưỡng sức khỏe, tăng cường thể trạng, bồi bổ chính khí, an thai, an thần, chữa mất ngủ, các bệnh ngoài da, đau dạ dày, bệnh gan, đào thải độc tố, cường dương, lợi tiểu, giảm đau nhức, thoái hóa xương khớp ở tuổi già, ho, viêm tai - mũi - họng và gout.
Kê đơn các loại thuốc bắc
Trước khi kê đơn điều trị, người bệnh sẽ được chẩn đoán thông qua phương pháp chẩn mạch, kiểm tra ngũ quan và tham khảo ý kiến từ người bệnh. Các vị thuốc được chỉ định cho người bệnh theo âm dương ngũ hành và cơ chế điều trị phù chính - khu tà, quân - thần - tá - sứ. Tùy vào điểm yếu của người bệnh, các vị thuốc sẽ được cân đo và điều chỉnh sao cho phù hợp nhất.
Các vị thuốc bắc có tốt không?
Mỗi vị thuốc bắc có hoạt tính và tác dụng khác nhau, giúp điều trị một số bệnh từ gốc đến ngọn và đánh bay triệu chứng bệnh.
Các vị thuốc bắc được coi là "kháng sinh tự nhiên", không chỉ đem lại hiệu quả cao mà còn an toàn, lành tính với sức khỏe, không gây tác dụng phụ kể cả khi dùng thường xuyên trong thời gian dài. Tuy nhiên, khi dùng thuốc, người bệnh không nên chủ quan và cần tham khảo ý kiến chuyên gia.
