A Giao, một vị thuốc đặc biệt trong y học, đã được sử dụng từ hàng ngàn năm trước. Với nhiều tên gọi khác nhau và các công dụng đáng ngạc nhiên, A Giao là một nguồn kiến thức vô cùng quý báu trong lĩnh vực y học truyền thống.
Tên gọi đa dạng
A Giao được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như A Tỉnh Giao, A Tỉnh Lư Bì Giao, Bồ Hoàng Sao A Giao, và nhiều tên khác. Từ điển y học Trung Quốc gọi nó là "阿胶". Tên khoa học của A Giao là "Colta Asini, Gelantinum Asini, Gelantina Nigra". A Giao thuộc họ Ngựa (Equidae).
Mô tả con lừa và dược liệu A Giao
Lừa là một loài động vật có xương sống, lớp có vú, bộ Guốc lẻ, thuộc họ Ngựa. Lừa đã được sử dụng như một con vật làm việc từ hàng ngàn năm trước. A Giao là keo chế từ da con lừa. Thông thường, A Giao được làm thành miếng keo hình chữ nhật, màu đen, bóng, và cứng. A Giao có nhiều tác dụng hữu ích trong y học với thành phần chất keo chính là collagen.
Bào chế A Giao
Cách bào chế A Giao có nhiều phương pháp khác nhau. Theo phương pháp Trung Quốc, lấy da lừa già, đun nấu nhiều lần để lấy chất keo của da lừa. Trong khi đó, theo phương pháp Việt Nam, dùng một khăn vải sạch để lau da lừa rồi thái nhỏ thành bột. A Giao cũng có thể được chế biến với các loại thuốc khác như Bồ Hoàng, Cáp phấn, và nhiều loại khác. Phương pháp bào chế này có thể thay đổi tùy theo từng khu vực.
Tính vị và liều dùng của A Giao
A giao có vị ngọt, tính bình và có nhiều tác dụng hữu ích. Công dụng của A Giao bao gồm trị một loạt các bệnh như rối loạn tiêu hóa, chứng giống như sốt rét, rong huyết, mất ngủ, và nhiều chứng bệnh khác. Liều dùng hàng ngày của A Giao thường từ 8-24g, thường uống với rượu hoặc cho vào thuốc hoàn, tán.
Ứng dụng lâm sàng của A Giao
A Giao đã được sử dụng để chữa trị nhiều bệnh khác nhau. Nó có tác dụng chỉ huyết, bổ huyết, trị các chứng bệnh về huyết và nhuận Phế. Ngoài ra, A Giao còn có tác dụng trong việc trị trẻ em bị co giật, trị đau lưng do nội thương, và cả trị bệnh lao phổi và ho ra máu.
A Giao là một loại thuốc quý báu với nhiều công dụng khác nhau. Cách chế biến và sử dụng có thể khác nhau theo từng phương pháp truyền thống. Tuy nhiên, hiện nay cách chế biến A Giao không còn được tinh xảo như trước đây, vì vậy việc tìm hiểu và sử dụng loại A Giao chất lượng cao là vô cùng quan trọng.
A Giao thảo luận bởi Phòng khám Đông y Nguyễn Hữu Toàn.
