Với tên gọi Tơ hồng, Thỏ ty tử, Miễn từ và Đậu ký sinh, cây tơ hồng (Cuscuta sinensis Lam.) được coi là một loại vị thuốc quý trong Đông y. Nó được truyền thống sử dụng để bổ chữa bệnh liệt dương, di tinh, đau lưng, mỏi gối, tai ù, mắt mờ, sốt khát nước và đẹp nhan sắc.
Mô tả cây tơ hồng
Cây tơ hồng là một loài dây ký sinh cuốn trên các cây khác, thân sợi màu vàng hoặc đỏ nâu nhạt, không có lá. Lá của nó biến thành vẩy và cây có rễ mút để hút các chất dinh dưỡng từ cây chủ. Hoa của cây ít thấy, có hình cầu màu trắng nhạt, gần như không có cuống, tụ thành nhóm 10-20 hoa. Quả của cây có hình cầu, chiều ngang lớn hơn chiều cao, rộng khoảng 3mm, nứt từ dưới lên. Hạt của cây có hình trứng hoặc hình dẹt, dài khoảng 2mm.
Hình ảnh minh họa về cây tơ hồng
Phân bố, thu hái và chế biến
Cây tơ hồng thường ký sinh trên cây cúc tần Pluchea indica thuộc họ Cúc Asteraceae (Compositae). Cây này có thể mọc khắp nơi trong nước ta, nhưng thường ít được sử dụng hạt, người ta thường hái cả cây để phơi khô. Nếu muốn sử dụng hạt cây tơ hồng, chúng ta cần nhập khẩu từ Trung Quốc.
Cách chế biến thỏ ty tử thành muối rất đơn giản: phun nước muối lên dược liệu sạch, trộn đều để hạt ngấm nước, sau đó nhỏ lửa cho đến khi hạt hơi phồng lên và đợi cho nguội. Tỷ lệ chế biến là 100kg dược liệu / 2kg muối.
Thành phần hóa học và tác dụng dược lý
Trong hạt của cây tơ hồng, chúng ta mới phát hiện một chất nhựa có tên cuscutin, có tính chất glucozit. Tuy nhiên, có nhiều hoạt chất khác của cây vẫn chưa được rõ ràng.
Về tác dụng dược lý của cây tơ hồng, hiện tại vẫn chưa có tài liệu nghiên cứu chính thức.
Công dụng và liều dùng
Cây tơ hồng được xem là một vị thuốc quý trong Đông y. Ngoài việc bổ chữa bệnh liệt dương, di tinh, đau lưng, mỏi gối, tai ù, mắt mờ và sốt khát nước, nó còn giúp cải thiện nhan sắc. Liều dùng của cây tơ hồng là 8-16g mỗi ngày.
Công dụng và chủ trị của cây tơ hồng bao gồm bổ thận, ích tinh, dưỡng can, minh mục, kiện tỳ và chỉ tả. Nó có thể chữa trị các bệnh như liệt dương, di tinh, đái không cầm được, mắt mờ, mắt hoa và ỉa lỏng. Tuy nhiên, những người dễ cường dương và bị táo bón nên hạn chế sử dụng cây tơ hồng.
Đơn thuốc có chứa cây tơ hồng trong y học cổ truyền
-
Thuốc bổ - cốt tinh: Thỏ ty tử 8g, ngũ vị tử 1g, xa tiền tử 1g, khởi tử 8g và phúc bồn tử 4g. Các thành phần này phải được tán nhỏ, trộn với mật ong và làm thành viên bằng hạt ngô. Mỗi lần sử dụng, uống 4g.
-
Đơn thuốc chữa đi đái đêm và di tinh: Thỏ ty tử 7g, phúc bồn tử 4g, kim anh tử 6g và nước 400ml. Sắc chế thuốc với 100ml nước. Lọc bỏ bã và chia thành 2-3 lần uống trong ngày.
Với những công dụng đặc biệt và giá trị y học tích cực, cây tơ hồng (thỏ ty tử) đã được sử dụng rộng rãi trong y học dân gian. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Để biết thêm thông tin về cây tơ hồng và các vấn đề liên quan đến sức khỏe, hãy theo dõi Bệnh viện Nguyễn Tri Phương trên Facebook và Bệnh viện Nguyễn Tri Phương trên Youtube.
Ảnh: bvnguyentriphuong.com.vn
