Trong quá trình học tập, việc hệ thống hóa kiến thức là điều rất quan trọng. Đặc biệt, khi nghiên cứu về tác phẩm Vợ Chồng A Phủ, việc hiểu rõ nội dung và cấu trúc của tác phẩm là vô cùng cần thiết. Với sơ đồ tư duy Vợ Chồng A Phủ, bạn sẽ dễ dàng nắm bắt được những điểm chính và nhớ lâu kiến thức.
Sơ đồ tư duy Vợ Chồng A Phủ - Mẫu 1
Sơ đồ tư duy Vợ Chồng A Phủ - Mẫu 2
Sơ đồ tư duy Vợ Chồng A Phủ - Mẫu 3
Sơ đồ tư duy Vợ Chồng A Phủ - Mẫu 4
Sơ đồ tư duy Nhân vật A Phủ - Mẫu 1
Sơ đồ tư duy Nhân vật A Phủ - Mẫu 2
Sơ đồ tư duy Nhân vật Mị - Mẫu 1
Sơ đồ tư duy Nhân vật Mị - Mẫu 2
Sơ đồ tư duy Nhân vật Mị - Mẫu 3
Sơ đồ tư duy Mị trong đêm tình mùa xuân
Sơ đồ tư duy Sức sống tiềm tàng của Mị - Mẫu 1
Sơ đồ tư duy Sức sống tiềm tàng của Mị - Mẫu 2
Sơ đồ tư duy tâm trạng Mị trong đêm cứu A Phủ
Sơ đồ tư duy Giá trị hiện thực và nhân đạo của Vợ chồng A Phủ
Sơ đồ tư duy Tiếng sáo mùa xuân
Sơ đồ tư duy Ngọn lửa mùa đông
Tác giả tác phẩm Vợ Chồng A Phủ
I. TÁC GIẢ:
- Tô Hoài (1920 - 2014), tên khai sinh là Nguyễn Sen.
- Quê quán: quê nội ở thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông (nay thuộc Hà Nội), nhưng sinh ra và lớn lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đô, thuộc phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay là phường Nghãi Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội) trong một gia đình thợ thủ công.
- Thời trẻ, ông phải lăn lộn kiếm sống bằng nhiều nghề như làm gia sư, dạy kèm trẻ, bán hàng, làm kế toán hiệu buôn,… và nhiều khi thất nghiệp.
- Tô Hoài bước vào con đường văn học bằng một số bài thơ có tính chất lãng mạn và một số cuốn truyện vừa, viết theo dạng võ hiệp nhưng sau đó nhanh chóng chuyển sang văn xuôi hiện thực và được chú ý ngay từ những sáng tác đầu tay.
- Các tác phẩm chính: “Dế mèn phiêu liêu kí” (truyện, 1941), “Cát bụi chân ai” (hồi kí, 1992), “Chiều chiều” (tự truyện, 1999),…
- Phong cách sáng tác:
- Thể hiện vốn hiểu biết sâu sắc, phong phú về phong tục, tập quán của nhiều vùng miền.
- Lối trần thuật sinh động, hóm hỉnh của người từng trải.
- Vốn từ vựng phong phú đưuọc sử dụng đắc địa, tài ba, có sức lay động, lôi cuốn người đọc.
II. TÁC PHẨM:
1. Hoàn cảnh ra đời:
Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” sáng tác năm 1952, in trong tập “Truyện Tây Bắc”, được tặng giải Nhất - Giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 - 1955.
2. Thể loại:
Truyện ngắn.
3. Chủ đề:
Qua câu chuyện về cuộc đời của Mị và A Phủ, Tô Hoài đã thể hiện một cách xúc động nỗi khổ cực của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn chúa đất thực dân, đồng thời phát hiện, khẳng định vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt và quá trình vùng lên tự giả phóng, xây dựng lại cuộc đời của họ.
4. Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu đến “bị đánh vỡ đầu”): Cuộc sống và diễn biến tâm trạng của Mị khi ở nhà thống lí Pá Tra.
- Phần 2 (tiếp đó đến “đánh nhau ở Hồng Ngài”): Hoàn cảnh của A Phủ và cuộc xử kiện ở nhà thống lí Pá Tra.
- Phần 3 (còn lại): Mị cởi trói cho A Phủ và hai người chạy trốn khỏi Hồng Ngài.
5. Tóm tắt:
Truyện kể về cuộc đời của vợ chồng A Phủ. Mị là một cô gái trẻ đẹp, nhà nghèo, sống ở Hồng Ngài. Cô bị bắt cóc về làm vợ A Sử, làm con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra. Cô phải lao động quần quật, sống không khác gì con trâu, con ngựa. Khi mùa xuân đến, cô cũng muốn đi chơi liền bị A Sử trói đứng trong buồng. Chỉ đến khi A Sử bị đánh, cô mới được cởi trói để đi lấy lá thuốc, xoa dầu cho chồng. A Phủ là một chàng trai nghèo, mô côi, khỏe mạnh, gan góc, giỏi lao động. Vì đánh A Sử đến phá rối cuộc chơi nên bị bắt, bị đánh đập, bị phạt vạ, phải vay vốn thống lí để nộp phạt, rồi trở thành người ở đợ trừ nợ trong nhà thống lí. Một lần để hổ ăn mất một con bò, A Phủ bị trói đứng, bị bỏ đói suốt mấy ngày đêm. Một đêm, khi trở dậy thổi lửa để sưởi, Mị bắt gặp dòng nước mắt chảy trên gò má đen sạm của A Phủ. Mị nghĩ về thân phận mình, đồng cảm về cảnh ngộ của A Phủ. Cô đã cắt dây trói giải thoát cho A Phủ và bỏ trốn khỏi nhà thống lí Pá Tra. Hai người đến Phiềng Sa, thành vợ thành chồng, tạo dựng một cuộc sống mới. A Phủ được sự giác ngộ của cán bộ cách mạng A Châu trở thành tiểu đội trưởng du kích. Họ cùng mọi người cầm súng để gìn giữ bản làng.
6. Giá trị nội dung:
- “Vợ chồng A Phủ” là câu chuyện về những người dân lao động vừng núi cao Tây Bắc không cam chịu bọn thực dân, chúa đất áp bức, đày đọa, giam hãm trong cuộc sống tối tăm đã vùng lên phản kháng đi tìm cuộc sống tự do.
- Truyện cũng nói lên ước mơ về một cuộc sống tự do, hạnh phúc của người dân.
7. Giá trị nghệ thuật:
- Ngôn ngữ giản dị, sinh động, hấp dẫn.
- Xây dựng nhân vật đặc sắc, miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo, tài tình.
- Giọng văn nhẹ nhàng, tinh tế, đượm màu sắc và phong vị dân tộc, vừa giàu tính tạo hình, vừa giàu chất thơ.
III. DÀN Ý PHÂN TÍCH:
1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả Tô Hoài (tiểu sử, các tác phẩm chính, phong cách nghệ thuật…)
- Giới thiệu về truyện “Vợ chồng A Phủ” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật)
2. Thân bài:
Nhân vật Mị: a) Cách giới thiệu nhân vật:
- Mị lúc nào cũng cúi mặt, buồn rười rượi.
- Nhà thống lí Pa Tra giàu lắm, con gái làm gì biết khổ, biết buồn. => Tác giả tạo ra tình huống đối lập, một nghịch cảnh. Từ đó, hé mở số phận, cuộc đời nhiều bi kịch, đầy ngang trái của Mị.
b) Mị trước khi trở thành con dâu gạt nợ:
- Mị là cô gái người Mông trẻ trung, hồn nhiên, đẹp và có tài thổi sáo: trai đến đứng nhẵn cả chân đầu buồng Mị, uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo…
- Chăm chỉ, hiếu thảo: biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương làm ngô giả nợ thay cho bố… => Mị hội tụ đầy đủ những vẻ đẹp và phẩm chất đáng quý của người dân miền núi.
c) Mị từ khi trở thành con dâu gạt nợ:
-
Nguyên nhân trở thành con dâu gạt nợ: món nợ truyền kiếp từ thời cha mẹ Mị, tục cướp vợ của người Mông đem về cúng trình ma. Người lao động bị cả cường quyền và thần quyền buộc chặt.
-
Mị bị đày đọa về mặt thể xác, trở thành công cụ lao động, lao động theo bản năng và quên hết ý niệm về thời gian: phải làm việc suốt ngày đêm, không bằng con trâu con ngựa, bị đánh đập dã man, lùi lùi như con rùa trong xó cửa,…
-
Mị bị tra tấn về tinh thần: ở trong căn buồng kín bưng, chỉ có chiếc cửa số một lỗ vuông “bằng bàn tay”…
-
Sức sống trỗi dậy trong Mị vào đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài:
- Những yếu tố ngoại cảnh có tác động đến Mị, khơi dậy sức sống trong tâm hồn Mị: cảnh Hồng Ngài đón Tết, tiếng sáo gọi bạn đi chơi,…
- Tâm trạng của Mị khi xuân về: nghe lời bài hát và nhẩm hát theo; lén uống rượu, nhớ lại quá khứ; muốn được đi chơi.
- Khi bị A Sử trói đứng: như không biết mình bị trói; vẫn nghe tiếng sáo; vùng bước đi => Sức sống trỗi dậy trong Mị, hối thúc, thúc dục Mị hành động.
-
Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ và hai người chạy trốn khỏi Hồng Ngài:
- Lúc đầu, Mị thản nhiên ngồi sưởi lửa.
- Nhìn thấy dòng nước mắt của A Phủ, Mị đồng cảm với A Phủ, thương A Phủ và thương cho chính mình, Mị thấy nhà thấy nhà thống lí Pá Tra thật độc ác, nảy sinh ý định cởi trói cho A Phủ nhưng lại thấy sợ.
- Mị quyết định cắt dây cởi trói cho A Phủ.
- Mị giục A Phủ chạy trốn và quyết định chạy trốn theo A Phủ. => Hành động mang tính bột phát nhưng lại là điều tất yếu, là hệ quả tất yếu của cô Mị với sức sống trỗi dậy trong đêm tình mùa xuân, yêu đời, khát khao sống.
Phân Tích Vợ Chồng A Phủ
Tô Hoài là một tác giả tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị như: “Dế Mèn phiêu lưu ký”, “Giăng Thề”, “Quê nghèo”,...Tập “Truyện Tây Bắc” cũng là một trong những thành tựu vô cùng xuất sắc, một lần nữa khẳng định tên tuổi của ông trên văn đàn. Truyện ngắn "Vợ chồng A Phủ" trích trong tập “Truyện Tây Bắc” đã để lại cho người đọc nhiều ấn tượng với giá trị nhân văn sâu sắc.
Truyện kể về cuộc sống của nhân vật Mị, một cô gái vùng núi Tây Bắc. Mị vốn là một người con gái xinh đẹp, có tài thổi sáo, lại là người con hiếu thảo, biết chăm lo giúp đỡ gia đình. Nhưng số phận trớ trêu khi Mị buộc phải trở thành con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra. Cô bị đày đọa, cô lưu lạc giữa những trò quỷ bị và những cuộc xung đột không ngừng. Nhưng cuối cùng, Mị vẫn dũng cảm, quyết tâm cắt đứt mọi ràng buộc, chạy trốn để tìm lại tự do và hạnh phúc. Truyện "Vợ chồng A Phủ" là một tác phẩm đầy cảm xúc và ý nghĩa, thể hiện sự chiến đấu, hy sinh và tình yêu thương của con người.
